Szanowni Państwo,

W tym miejscu będę opisywać zmiany w prawie, ciekawe orzeczenia lub po prostu odpowiadać na nurtujące Państwa pytania. W związku z tym, że ostatnio do Kodeksu Cywilnego wprowadzono znaczną, a dotyczącą nas wszystkich modyfikację, odnoszącą się do biegu terminów przedawnienia, postaram się po krótce przedstawić najważniejsze zmiany.

W dniu 9.07.2018 r. weszła w życie ustawa z dnia13.04.2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Najistotniejsze zmiany wprowadzone przez tę nowelizację to skrócenie najdłuższego ogólnego – dziesięcioletniego terminu przedawnienia do sześciu lat oraz wprowadzenie odrębnych reguł dotyczących przedawnienia roszczeń przysługujących przeciwko konsumentom.

Z datą wejścia w życie ustawy zmieniającej sądy mają obowiązek uwzględnić upływ terminu przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom wobec konsumentów z urzędu, to znaczy, że bez żadnego działania dłużnika, a po upływie okresu przedawnienia roszczenie zostanie oddalone. Dotychczas, jeżeli dłużnik nie podniósł w procesie zarzutu przedawnienia, to co do zasady, sąd nie mógł sam tego zarzutu uwzględnić i oddalić powództwa przedawnionego.

Jeśli chodzi o skrócenie okresów przedawnienia, zmiana dotyczy ogólnego terminu przedawnienia roszczeń przewidzianego w art. 118 ustawy z 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny – dalej k.c., który z dotychczas przewidzianego dziesięcioletniego okresu ulega skróceniu do sześciu lat. W wyniku tej zmiany skróceniu uległ najdłuższy, ogólny termin przedawnienia roszczeń, przewidziany dla dochodzenia roszczeń niebędących roszczeniami okresowymi i niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Jako uzasadnienie skrócenia terminu przedawnienia z dziesięciu do sześciu lat ustawodawca wskazuje potrzebę zdyscyplinowania stron stosunków prawnych do szybszego podejmowania decyzji w zakresie dochodzenia przysługujących im roszczeń.

Nowelizacja Kodeksu cywilnego skróciła nie tylko ogólny dziesięcioletni termin przedawnienia, przewidziany w art. 118 k.c., ale również przewidziany w art. 125 § 1 k.c. szczególny, dziesięcioletni termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym, albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd. Również i w przypadku tych roszczeń termin ich przedawnienia został skrócony do sześciu lat. Zachowano natomiast regulację, zgodnie z którą w przypadku gdy stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

Oprócz skrócenia terminów przedawnienia ustawodawca wprowadził odmienny niż dotychczasowy sposób liczenia upływu terminu przedawnienia. Zgodnie ze znowelizowanym art. 118 zd. 2 k.c. koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Zasada ta dotyczy wszystkich terminów przedawnienia, równych lub dłuższych niż dwa lata.

WAŻNE ! Zgodnie z ustawą nowelizującą do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie nowelizacji, tj. od 9.07.2018 r., przepisy Kodeksu cywilnego w nowym brzmieniu.

Bibliografia:
Habryn-Chojnacka Ewa, Zmiany w terminach przedawnienia w praktyce, wyd. 2018 r.